Japanse avonturen in Tokyo

Japan: Tokyo 24-30 maart 2012
En toen kwamen we aan op de luchthaven Narita bij Tokyo, in de kou van een net begonnen lente. Een heel gezeul met koffers in een voor ons totaal onbekend land waar we ons met Engels niet of nauwelijks konden redden en geen bord konden lezen. Later hoorden we dat Tokyo in 20 jaar tijd slechts weinig veranderd is qua internationale gerichtheid: zonder Japans kun je hier niets.
Gelukkig zijn de mensen zeer voorkomend en beleefd en uiterst behulpzaam: omzichtig wordt je uitgelegd waar je naar toe moet, net zolang tot je het precies begrijpt. In ons geval veelal met liften vanwege bagage en de buggy. Ons plan om met de taxi naar het hotel te gaan, viel gelijk in duigen, want dat zou wel 300 Euro gaan kosten. Nee, dan was het beter met de trein, dat kostte slechts 25 Euro. We waren wel een uur en 3 kwartier onderweg (vandaar dat het met een taxi zo duur zou worden) en ze hadden ons om onverklaarbare redenen ook nog naar een boemeltje verwezen ipv met de veel snellere en frequenter rijdende Narita Express, die achteraf vlakbij ons hotel stopte. Mogelijk had het te maken met adresgegevens, die in Tokyo vaak onduidelijk zijn. We moesten ook ruim een uur wachten en hadden weinig tijd om in te stappen met al onze spullen in de drukte. Maar het ging gelukkig prima. Wat ons verbaasde was de stoelverwarming in de banken en de aanwezigheid van een geheel elektrisch invalidentoilet in een boemeltreintje. Die elektrische toiletten met verwarmde brillen en allerlei soorten warme sproeiertjes voor de edele delen (sommige zelfs met een föhn), hebben ze trouwens vrijwel overal, ook bij de mensen thuis. Japan is echt een technocratisch land en het is overladen met slimme apparaatjes, alles van Japanse makelij.

Weetjes over Tokyo/Japan:
•Er zijn geen prullenbakken te vinden. Maar troep zie je nergens, want afval neem je mee naar huis.
•Eten op straat is niet toegestaan: je eet waar je het koopt (op een bankje of onder een luifeltje); de enige plek waar (gescheiden) afvalbakken te vinden zijn, alleen voor klanten.
•Alle bedieningspanelen van apparaatjes hebben uitsluitend Japanse tekst, geen icoontjes met symbolen. Je weet dus niet eens waar de aan/uit knop zit. Gelukkig konden ze onze kamerverwarming op afstand instellen vanaf de hotelbalie 10 verdiepingen lager; we durfden er niet meer aan te komen, dus zetten het ding gewoon aan en uit afhankelijk van de temperatuur.
•Er is bij vrijwel elk toilet een invalidenversie (net als in de VS) én een toilet met babyzitje, zowel in de mannen als de vrouwenafdeling. Bij het babyzitje zit een keurige gebruiksaanwijzing, dit keer wel met plaatjes, waarin te zien is dat je het kindje niet met het gezicht naar de muur moet zetten en je niet moet opmaken voor de spiegel (ook in het mannentoilet), terwijl het kindje in het stoeltje spartelt.
•Op de (veelal brede) trottoirs wordt ook gefietst, meestal in een met strepen aangegeven strook, maar dat is vaak ook helemaal niet het geval. Er zijn niet veel fietsers, maar die er zijn (ook oudere mensen), zijn zeer behendig in het laveren tussen kruisende voetgangers door en we hebben geen enkel ongeluk gezien. De trottoirs zijn overigens niet met eenvoudige stenen of tegels afgewerkt, maar spiegelglad met zware strak aansluitende tegels.
•Sommige grote kruispunten zijn helemaal voor de voetgangers tegelijk vanuit alle richtingen. Iedereen wacht gedisciplineerd voor de rode lichten, overigens hebben we dat deze reizen overal buiten NL zo gezien.
•In de kleinere restaurants zijn geen menukaarten, maar hangen de menu’s in uitgelijnde vertikale strookjes met Japanse tekst aan de muur; spannend om zo eten te bestellen en steeds een verrassing wat je krijgt. Eten is trouwens niet erg duur; je kunt voor 5 Euro een prima maaltijdje genieten. Dat is natuurlijk niet het geval in restaurants in de dure winkelstraten, maar zelfs dan is het betaalbaar. Geen grote porties, alles wel mooi opgemaakt.
•Groenten en fruit zijn erg duur, meer dan 2x niveau NL. Vis is goedkoop en alomtegenwoordig.
•Wasabi (de groene pasta in gepureerde vorm), zoals die opgediend wordt bij Sashimi (dun gesneden rauwe vis) is prima om ‘je hoofd te ontluchten’ of door te blazen als je je wat verkouden voelt. Zo merkte Respati toen ze zich wat minder voelde.
•Japanners zijn vrijwel allemaal slank tot superslank. Veel vrouwen hebben blote benen met kniekousen en korte (broek)rokken, en dat terwijl het ‘s morgens en ’s avonds nog best fris is.
•De mode in de wijk Harajuku is echt zoals het via de media bekend is geraakt: urban culture. De Harajuku meisjes en jongens zijn alomtegenwoordig. Smaken verschillen…
•Tokyo heeft een fantastisch OV-systeem met bussen, metro en stadstreinen, veelal ondergronds. Het is daarom niet zo druk op straat.
•Het shoppingparadijs Ginza Street is op zondag afgezet voor alle verkeer en je kunt daar heerlijk rondlopen en kijken; Shiseido heeft daar –behalve een enorme cosmeticavestiging- ook een trendy centrum, met kunstgalerij (dit keer allemaal inimini sculptiren, gemaakt van stof van opmaak-gummetjes), exclusief gebak, restaurant e.d. En zo’n grote Applestore hebben we nog nergens gezien.

Ons hotel was net geopend en mooi uitgerust, ons ICIDU pocketroutertje deed het weer direct op de ethernetkabel en nadat we alle knopjes en apparaatjes hadden uitgedoktert, hadden we een prima verblijf. We ontdekten een van de laatste dagen dat ons hotel haast bovenop een metrostation was gebouwd (Takaracho), en dat de lift naar de sporen direct om de hoek aan de achterzijde was gelegen: dat scheelde een hoop lopen toen we ons eenmaal in de metro’s waagden (met buggy).

De eerste dagen liepen we gewoon veel rond en namen het leven in ons op. We gaan dan ook altijd naar parken toe. In het eerste park dat we bezochten (Hama Rikyu), stonden vele Sakura-bomen net in bloei; Japanners fotografeerden de bloesems in alle standen. We zagen daar ook een unieke goochelaar: een dame in roze kimono, die jongleerde met parasolletjes en allerlei voorwerpen, terwijl ze zich ondertussen in rap Japans, doorspekt met beleefdheidstermen en buiginkjes, becommentarieerde (zeer komisch, zo getuigde het gelach van omstanders), terwijl haar partner -ook in kimono gestoken met witte sokjes en teenslippers- het optreden rustig accentueerde met wat getokkel op een Shamisen driesnarige guitaar. Magali zat op Arnold’s schouders en vond het zeer amusant: ze schaterde het uit en trok nog meer aandacht dan normaal.

Een ander park dat we bezochten was dat van het Keizerlijk paleis. Dit was erg ruim en groot opgezet, wat kaal, en stond vol met groot uitgevallen Bonsai bomen (of banzai bomen, zoals Arnold zegt). Daar vlakbij in het mooie en wat kleinere Hibiya park, aan de rand van de wijk met overheidsgebouwen, genoten we van de rust in een drukke stad. Daar vlakbij genoten we van heerlijke koffie en thee, gezeten op een kruk voor het raam terwijl we toekeken hoe alle werkenden zich naar huis spoedden uit hun kantoren.

De laatste dagen bezochten we een boeddhistische tempel, de Asakusa Kannon; waar we haast nergens toeristen en westerlingen zagen, troffen we er hier toch wel wat. Een indrukwekkend heiligdom trouwens, mooi opgezet. En veel prachtige winkelstraatjes er om heen. Als we niet goed weten waar we naar toe moeten, hebben we een simpele regel; ‘follow the crowd’. Dat geldt zeker ook bij eettentjes. Zo troffen we onvermoede Japanse lekkernijen door gewoon aan te sluiten bij een rijtje wachtende Japanners. Bij een van die hapsessies, blies een plotselinge enorme windvlaag ‘uit het niets’ de buggy met Magali keihard weg, terwijl alle omstanders inclusief de winkelier, kreten slaakten en achter de buggy aanrenden. Magali had niets in de gaten, zo verdiept was ze in het verorberen van haar lekkernij…

De laatste bezienswaardigheid was het Meiji Jingu mausoleum van de beroemde en geliefde keizer Meji uit de tweede helft van de 19e eeuw die Japan uit het feodale systeem hervormde. Hij ligt daar begraven, samen met zijn vrouw Shoken (wat had die een apart gezicht, volgens Arnold; hij zei het eigenlijk minder netjes). Het was een memorabele tijd, waarin ook nog (begin 20e eeuw) een oorlogje met Rusland werd uitgevochten over Mantsjoerije en Korea. Zoals het beschreven stond had deze vredelievende keizer uiteindelijk geen keus dan ten oorlog te gaan, omdat die stoute Russen maar niet wilden toegeven (die zochten natuurlijk gewoon een haven aan de Grote oceaan die niet ’s winters dichtvroor), maar die welineens Mantsjoerije bezetten. De realiteit was dat Japan zich tamelijk agressief betoonde (wel met Britse steun) en een zwak Rusland overrompelde op zee en te land in een oorlog die niemand verwacht had, met in dit geval niet Pearl Harbour als toneel, maar Port Arthur. Zich daarmee wel ineens op de kaart zette van het wereldtoneel als belangrijke beïnvloedende macht. Maar de keizer was verder geen verkeerde en zijn rustplaats is erg rustig en mooi. Het diende o.a. als achtergrond bij paartjes die trouwfoto’s maakten.
Bijzonder was de foto van de onderhandelaars van Japanse en Russische zijde, op de laatste bijeenkomst die niets opleverde, waarna Japan aanviel.

We hebben ook nog een dag gespendeerd met een schoolvriendin van Respati, Niken Wirastuti, die ons met haar jongste kind bezocht voor lunch op de 12e verdieping van het Mitsukoshi-gebouw. Aansluitend nodigde ze ons uit bij haar thuis in Chiba, op zo’n 50km afstand van Tokyo, ca. een uur met de etrom trein en bus. Een mooi Japans huisje, waar ze al 6 jaar woonden (nu 10 jaar woonachtig in Japan). We hebben ook haar alleraardigste eega ontmoet: Michio, zoon van een Japanse moeder en een Oostenrijkse vader en opgegroeid in Oostenrijk.
Magali had een heerlijk speeluurtje met de oudere dochter en een iets ouder jongetje. Ze zat wel vol blauwe plekken na afloop, want het ging er tijdens het stoeien niet altijd zachtzinnig aan toe en ze is toch een stuk kleiner dan de anderen.
We hadden op de heenreis goed opgelet, zodat we zelfstandig de terugreis konden maken en dat lukte: om 21u vertrokken we van huis en om 23u zaten we weer op de hotelkamer.

De laatste dagen merkten we hoe snel we geleerd hadden ons te redden: Respati kon zich een beetje redden met wat Japanse woorden die ze nog kende en we hadden de gewoontes snel opgepikt. Op misschien wel het grootste en drukste station ter wereld, konden we ons al prima redden en onze weg vinden, zonder fouten. Hoewel: op de terugweg vanaf Chiba eerder, liepen we noordwaarts ipv richting zuid vanaf Tokyo Yaesu Station (het was ook donker, zodat we de zon niet als referentie konden gebruiken) en we kwamen in een bepaalde ‘entertainment’wijk terecht, waar nogal raar werd opgekeken van een kind dat in een buggy lag te slapen. Er waren ook al zoveel -overigens keurig geklede- dames te zien op straat… Met een behulpzame supermarktwinkelier wisten we snel de goede richting te vinden…

Op de laatste ochtend na vlot inpakken, opruimen en uitchecken om 10 uur, gingen we te voet naar het grote Tokyo Yaesu Station (15 minuten lopen) met alle koffers, helemaal uitgekiend. Vlakbij het hotel liepen we langs het restaurantje waar we al 2x eerder hadden gegeten en waar ze ons kenden (zelfs wat we wel en niet wilden eten wisten ze al na 1x). Hoewel de zaak nog dicht was (het bordje ‘closed’ hadden we niet gezien en konden we ook niet lezen), gingen ze toch speciaal voor ons open en genoten we een heerlijke maaltijd.
We arriveerden ruim voor tijd op het station en installeerden ons met koffers op het perron waar de Shinkansen kogeltrein Nozomi richting Kyoto/Osaka zou vertrekken. We wisten precies waar onze plek zou zijn, dat staat aangegeven op het lange perron, waar het een komen en gaan is van de lage gestroomlijnde treinen. De tocht van bijna 2,5 uur was prachtig, langs Mount Fuji met zijn besneeuwde top in de wolken, door veel tunnels en in valleien tussen de bergketens door. Zoals een collega al had gezegd: de bergen zijn niet toegankelijk, want er is geen landbouwcultuur in Japan (het is van oudsher een krijgsvolk).

Het voelde toch wel als een gemis toen we Tokyo achter ons lieten: zouden we er ooit terug komen? Een best wel aangename stad om te leven; niet zozeer daar wat buiten in de voorsteden, want daar is het leven echt niet ingesteld op buitenlanders: toen die vriendin van Respati naar de kapper ging in Chiba en de kapster vroeg waar ze woonde, reageerde ze met Ó, dat is vlakbij die buitenlanders’. Dat waren zij zelf dus, maar zo bekend waren ze dus al…

En toen naar Kyoto; Tokyo en Kyoto kun je vergelijken met Jakarta en Yogyakarta, voor wie wel eens in Indonesie waren. En wij zitten dan in een hotel aan een straat vergelijkbaar met de Jalan Malioboro. Maar daarover volgende keer meer…

Tenslotte nog over Magali: die is enorm geïnteresseerd in het bekijken van ‘oude’ video’s op Arnold’s telefoon. Vooral die van haar eerste verjaardag; ze kan er geen genoeg van krijgen. Het lijkt echt of ze herinneringen probeert terug te krijgen van deze tijd. Ze wijst dan steeds naar haarzelf en vertelt er van alles bij, dat wij niet altijd begrijpen.